ระบบการศึกษานิวซีแลนด์
การศึกษาระดับประถมศึกษา (PRIMARY EDUCATION)
เป็นการศึกษาภาคบังคับ เริ่มรับนักเรียนอายุตั้งแต่ 5 ปีขึ้นไปการศึกษาระดับประถมศึกษาแบ่งเป็น 6 ขั้น คือ STANDARD 1 – 4, FORM 1 (STANDARD 5), FORM 2 (STANDARD 6) ปกตินักเรียนจะศึกษาจนสำเร็จ FORM 2 เมื่ออายุประมาณ 12 ปี โดยใช้เวลาศึกษาทั้งสิ้น 8 ปี
หลักสูตรการศึกษาระดับประถมศึกษา ได้แก่ วิชาภาษาอังกฤษ (เขียน อ่าน พูด ตัวสะกด และคัดลายมือ) คณิตศาสตร์ สังคมศาสตร์ ศิลปะและการฝีมือ วิทยาศาสตร์ พลศึกษา สุขศึกษา และดนตรี ในชั้น FORM 1 และ 2 จะมีสอนวิชา คหกรรมศาสตร์และช่างฝีมือ และอาจมีสอนภาษาฝรั่งเศสด้วย
การศึกษาระดับมัธยมศึกษา (SECONDARY EDUCATION)
เริ่มตั้งแต่ FORM 3 หรือ YEAR 9 นักเรียนอายุประมาณ 13 ปี โรงเรียนมัธยมมี 400 กว่าแห่ง โรงเรียนส่วนใหญ่เป็นของรัฐบาล โรงเรียนเอกชนมีจำนวนน้อย การกำหนดคุณสมบัติของผู้สมัครคล้ายคลึงกัน และมีจุดประสงค์เดียวกันคือ เตรียมให้นักเรียนมีคุณสมบัติที่เหมาะสม สามารถสอบได้คุณวุฒิระดับมัธยมศึกษาที่รัฐกำหนด
โรงเรียนมัธยมมีทั้งประจำและไป-กลับ นักเรียนสวมเครื่องแบบจนถึง FORM 6 หรือ YEAR 12 สำหรับ FORM 7 หรือ YEAR 13 ไม่มีเครื่องแบบ
โรงเรียนมัธยมศึกษาหลายแห่งเปิดสอนภาษาอังกฤษสำหรับนักเรียนต่างชาติ (ESL) เพื่อเตรียมนักเรียนให้มีความพร้อม ก่อนเข้าชั้นเรียนปกติด้วย
FORM 3 และ 4 นักเรียนเรียนวิชาตามหลักสูตรบังคับ ได้แก่ ภาษาอังกฤษ สังคมศาสตร์ วิทยาศาสตร์ คณิตศาสตร์ และพลศึกษา และเลือกวิชาเลือกดังต่อไปนี้ ศิลปะ ดนตรี ภาษา เทคโนโลยี เศรษฐศาสตร์
FORM 5 นักเรียนจะเริ่มเลือกเรียนวิชาเฉพาะตามความถนัดของตน โดยยังคงต้องเรียนวิชาหลัก คือ คณิตศาสตร์ ภาษาอังกฤษ และวิทยาศาสตร์
ส่วนวิชาเลือกมี ศิลปะ พาณิชยศาสตร์ เทคโนโลยีและภาษา เมื่อจบ FORM 5 นักเรียนจะต้องสอบข้อสอบกลาง ที่เรียกว่า SCHOOL CERTIFICATE จัดสอบโดยกระทรวงศึกษาธิการ โดยนักเรียนอาจสอบได้ถึง 6 วิชา ซึ่งบางวิชาทางโรงเรียนจะเป็นผู้ดำเนินการจัดสอบเอง นักเรียนที่สอบ SCHOOL CERTIFICATE ได้ผลเป็นที่น่าพอใจ ก็จะเข้าไปเรียนต่อ FORM 6
FORM 6 นักเรียนต้องเรียนวิชาภาษาอังกฤษ และเลือกวิชาอื่น ๆ อีก 4 หรือ 5 วิชา เป็นวิชาที่มุ่งว่าจะไปเรียนสาขาใดในระดับอุดมศึกษา ได้แก่ คณิตศาสตร์ ศิลปศาสตร์ วิทยาศาสตร์ เศรษฐศาสตร์ เมื่อจบ FORM 6 นักเรียนจะได้รับ SIXTH CERTIFICATE นักเรียนที่ผลการเรียนดีและต้องการเรียนต่อระดับมหาวิทยาลัย ก็จะเข้าเรียนต่อ FORM 7
FORM 7 เป็นเหมือนชั้นเตรียมมหาวิทยาลัย ในชั้นนี้จะไม่มีวิชาบังคับ นักเรียนเลือกวิชา 4 - 6 วิชา ซึ่งเป็นวิชาที่เกี่ยวข้องกับสาขาที่จะเรียนในระดับอุดมศึกษา เมื่อจบ FORM 7 นักเรียนจะได้รับ HIGHER SCHOOL CERTIFICATE สิ่งสำคัญของนักเรียน FORM 7 ก็คือการสอบ BURSARY AND SCHOLARSHIP EXAMINATIONS เพื่อใช้ผลการสอบในการสมัครเข้าเรียนในระดับมหาวิทยาลัยและการรับทุน
การศึกษาระดับมัธยมศึกษาในประเทศนิวซีแลนด์นั้น โรงเรียนมีกฎระเบียบเคร่งครัดมาก หากนักเรียนไม่สามารถปฏิบัติตามกฎระเบียบ หรือข้อบังคับของโรงเรียนได้ เช่น สูบบุหรี่ในโรงเรียน ขาดเรียนโดยไม่มีเหตุผล โรงเรียนก็จะไม่รับนักเรียนผู้นั้นให้อยู่ศึกษาต่อ และในบางกรณีจะส่งตัวนักเรียนกลับประเทศไทยทันที
การศึกษาระดับ POLYTECHNICS
ประเทศนิวซีแลนด์มีสถาบัน POLYTECHNICS 25 แห่ง กระจายอยู่ทั่วประเทศ ทุกแห่งจัดตั้งและได้รับการสนับสนุนทางด้านการเงินจากรัฐบาล บางแห่งอาจเรียกว่า INSTITUTE OF TECHNOLOGY หรือ COMMUNITY POLYTECHNIC
POLYTECHNIC มีสาขาวิชาให้เลือกกว่า 150 สาขา ทั้งทางด้านวิชาการและวิชาชีพเปิดสอนทั้งหลักสูตรระยะสั้น ประกาศนียบัตร และหลายแห่งเปิดสอนถึงระดับปริญญาตรีในบางสาขา เช่น สถาปัตยกรรม บัญชี การออกแบบ เทคโนโลยี ธุรกิจ พาณิชย์ และสื่อสารมวลชน บางแห่งเปิดร่วมกับมหาวิทยาลัยในสาขาธุรกิจ วิทยาศาสตร์ พยาบาล และอื่นๆซึ่งหมายถึงนักเรียนอาจเรียนชั้นปีที่1หรือในบางกรณีปีที่ 2 ของมหาวิทยาลัยที่ POLYTECHNIC ได้ ระยะเวลาในการเรียน 1 - 4 ปี แล้วแต่หลักสูตร
การศึกษาระดับมหาวิทยาลัย
มหาวิทยาลัยของนิวซีแลนด์ มีทั้งหมด 8 แห่ง ทุกแห่งได้รับการสนับสนุนทางการเงินจากรัฐบาล ตั้งกระจายอยู่ตามเมืองต่าง ๆ เปิดสอนตั้งแต่ระดับประกาศนียบัตร ปริญญาตรีถึงปริญญาเอก มหาวิทยาลัยเกือบทุกแห่งจะเปิดสอนในคณะที่เกี่ยวข้องกับศิลปศาสตร์ สังคมศาสตร์ พาณิชยศาสตร์ และแต่ละมหาวิทยาลัยมีวิชาเฉพาะที่มีชื่อเสียงของตนเอง ได้แก่
UNIVERSITY OF AUCKLAND อยู่ที่เมือง AUCKLAND เป็นมหาวิทยาลัยที่ใหญ่ที่สุด เด่นทางด้านนิติศาสตร์ วิศวกรรมศาสตร์ แพทยศาสตร์ และมีสอนวิชาการแว่น (OPTOMETRY) และวิจิตรศิลป์ด้วย
UNIVERSITY OF OTAGO อยู่ที่เมือง DUNEDIN เป็นมหาวิทยาลัยที่เก่าแก่ที่สุดของนิวซีแลนด์ตั้งขึ้นในปี ค.ศ.1869 เด่นในวิชาที่เกี่ยวข้องกับสุขภาพ เช่น แพทยศาสตร์ ทันตแพทยศาสตร์ เภสัชศาสตร์ กายภาพบำบัด ตลอดจนวิชา พละศึกษา นิติศาสตร์ วิทยาศาสตร์ประยุกต์ และเทววิทยา
UNIVERSITY OF WAIKATO อยู่ใกล้เมือง HAMILTON เด่นทางวิชาการจัดการวิทยาศาสตร์และนิติศาสตร์
MASSEY UNIVERSITY อยู่ใกล้เมือง AUCKLAND และ PALMERSTON NORTH เด่นทางเทคโนโลยี Food Tech. และสัตวแพทยศาสตร์
VICTORIA UNIVERSITY OF WELLINGTON อยู่ที่เมือง WELLINGTON เป็นมหาวิทยาลัยอีกแห่งหนึ่งที่ถือได้ว่าเก่าแก่มาก ตั้งขึ้นใน ปี ค.ศ.1899 เด่นทางด้านรัฐประศาสนศาสตร์ สังคมสงเคราะห์ศาสตร์ สถาปัตยกรรมศาสตร์ และนิติศาสตร์
UNIVERSITY OF CANTERBURY อยู่ที่เมือง CHRISTCHURCH เด่นทางด้านนิติศาสตร์ วนศาสตร์ และวิจิตรศิลป์
LINCOLN UNIVERSITY อยู่ใกล้เมือง CHRISTCHURCH เป็นมหาวิทยาลัยที่ใหม่ที่สุด แยกมาจาก UNIVERSITY OF CANTERBURY เด่นทางด้านสิ่งแวดล้อม การบริหารสิ่งแวดล้อม เกษตรศาสตร์ เกษตรกรรมพืชสวน